13 mei 2025
In de weken voorafgaand aan 13 mei vond er op basisschool ’t Palet in Woensel West een bijzonder project plaats rond de Joodse geschiedenis van Eindhoven. Twee groepen 8 verdiepten zich in verhalen van vervolging, onderduik, moed en herinnering – verhalen die verrassend dichtbij bleken te liggen. Het project kwam tot stand in samenwerking met de Joodse Gemeente Eindhoven (NIHS Brabant), buurtbewoners en leerkrachten van de school.
Jacques Offenbach, betrokken bij de Joodse Gemeente én ouder op ’t Palet, nam de leerlingen mee op een wandeling door de buurt, langs sporen van het Joodse verleden: struikelstenen, een onderduikadres, het voormalige NSB-huis, het Philips-monument, de Joodse begraafplaats. Elk groepje kinderen kreeg een locatie toegewezen om verder onderzoek naar te doen. Ze verdiepten zich in verhalen van toen, interviewden mensen, en maakten er zelf filmpjes over. Ook werden er zogeheten “monumentendozen” gemaakt: kunstzinnige kijkdozen waarin het onderzoek en de betekenis ervan zichtbaar werden.
Op dinsdag 13 mei werden deze monumentendozen gepresenteerd aan ouders, leerkrachten, buurtbewoners en vertegenwoordigers van de Joodse Gemeente, waaronder Anja Hannema. De kinderen vertelden vol enthousiasme over hun werk, de dilemma’s uit de oorlog die ze hadden besproken en de persoonlijke verhalen die hen hadden geraakt. Er werd veel geluisterd, veel gevraagd – en vooral veel gedeeld. De verscheidenheid van de leerlingen op ’t Palet, afkomstig uit allerlei culturele achtergronden, gaf dit project extra betekenis. Juist in een wijk als Woensel West bleek: onbekend maakt onbemind, maar kennismaken opent harten.
Na de presentatie liepen alle kinderen, samen met hun ouders, de leerkrachten en gasten naar de Joodse Begraafplaats aan de Groenewoudseweg. Daar vond een bijzonder moment plaats: de onthulling van een herinneringsmuur, waarvoor de leerlingen zelf herinneringssteentjes hadden beschilderd. Anja Hannema deed samen met de kinderen de onthulling. Daarna werden de kleurrijke steentjes door de kinderen op de muur gelegd, gevolgd door de ouders en buurtbewoners. Een ingetogen en verbindend moment.
De officiële première van de door de kinderen gemaakte films vond plaats op dinsdag 13 mei, in aanwezigheid van de kinderen, ouders, buurtbewoners en vertegenwoordigers van de school en de joodse gemeenschap. Ook daar bleek hoeveel indruk het project had gemaakt – bij de kinderen, maar ook bij de volwassenen.
De school heeft aangegeven het project ook volgend jaar graag opnieuw te willen doen. Een hoopvol teken. Want de kinderen hebben de toekomst, en door hen te betrekken bij het verleden, zaaien we begrip, verbondenheid en verantwoordelijkheid. Herdenken is niet alleen iets van gedenken – het is ook een manier om samen te leren wat het betekent om mens te zijn, toen én nu.
